Karien van Velsen is hoofd bisschoppelijk adviesbureau bouwzaken en architect en begeleidt het project. “Er worden aan de Kloosterweg en binnen de ommegang nieuwe bomen geplant. Dat was nodig, omdat de oude kastanjebomen gebreken vertoonden, vanwege ouderdom, ziektes en omdat ze niet goed tegen de zilte zeelucht kunnen. ”

Op 17 januari begon de kap van de oude kastanjebomen. Op enkele bomen na, waar vleermuisverblijven in zitten. Buiten, aan de linkerzijde van de bedevaartkerk, blijven voorlopig nog twee oude bomen staan. “Eén daarvan huisvest vleermuizen. De kruinen van de bomen zijn met elkaar vergroeid en kunnen dus niet los van elkaar gekapt worden. Op termijn zullen ook deze twee bomen moeten worden gekapt, omdat deze eveneens niet in goede staat zijn. Maar de vleermuizen wordt de tijd gegeven een nieuw onderkomen te zoeken.”

In totaal worden langs de Kloosterweg negentien nieuwe bomen geplant. “Hun aantal verwijst naar de negentien martelaren die stierven in Brielle”, vertelt Karien van Velsen. De Bisschoppelijk Brielse Commissie en het bisdom Rotterdam hopen dat mensen financieel willen bijdragen aan de vernieuwing van het heiligdom, met giften uit devotie en ter ere van de martelaren.

Karien van Velsen: “Naast de ‘martelaarbomen’ die worden geplant gebeuren er ook andere zaken vanwege de betekenis die deze historische plek heeft. Zo worden de contouren van de turfschuur, waar de martelaren stierven door ophanging, duidelijker gemarkeerd. Er ligt nu een markering in de grond in de vorm van een betonnen rand. Die markering wordt duidelijker, omdat hij wat wordt verhoogd en door specifieke beplanting binnen de contour. Er komen allerlei bloemen en verschillende planten.” Bloemen die bloeien verwijzen naar het bloemenwonder dat verbonden is aan het heiligdom in Brielle en dat ook wordt uitgebeeld in de bedevaartkerk vóór in de kerk op het priesterkoor. Negentien passiebloemen vertellen daar het verhaal van de negentien martelaren van Gorcum.

“In de binnentuin, dus binnen de ommegang, worden lindes geplaatst”, vervolgt Karien. “Die laten veel meer licht door dan de kastanjes die er stonden. Dat betekent dat er gras, planten en bloemen kunnen groeien en bloeien rond de vijver. Buiten, parallel aan de straat, worden populieren geplant, de zogeheten ‘populus negra’. Doordat er is gekozen voor twee verschillende boomsoorten, met elk een eigen groeitempo en levensduur (lindes zijn langzame groeiers en populieren groeien sneller), zorgen we ervoor dat de toekomstige beheerders van het bedevaartsoord niet hoeven te doen wat wij nu wel moeten doen, namelijk op één moment alle bomen aanpakken. Het zal de komende tijd wel wat kaal zijn op het bedevaartsoord, de bomen zullen moeten groeien.”

“Maar ook binnen de ommegang blijven twee kastanjebomen voorlopig staan, omdat ook zij vleermuizen huisvesten. Die bomen staan nu in ‘spanbanden’, omdat ze veel meer wind zullen vangen als de andere bomen zijn gekapt. En wanneer het van het provinciale natuurbeheer mag, zullen ze worden ‘gekandelaberd’. Dat wil zeggen sterk gesnoeid. Op termijn zullen ze ook moeten verdwijnen, want ze zijn niet gezond. De kap van deze bomen wordt zo lang mogelijk uitgesteld om de vleermuizen extra tijd te geven om nieuwe woonruimte te vinden. Hiervoor zijn op verschillende plekken ‘vleermuizenkasten’ neergehangen als alternatief.”

Het bedevaartsoord wordt door de aanpassingen aantrekkelijker voor mens en dier. “Door het gebruik van diverse grassen, bollen en vaste planten is de locatie ecologisch interessanter voor insecten, waaronder bijen. De biodiversiteit wordt groter. En voor bezoekers van het bedevaartsoord geldt dat er tijdens het hele bedevaartseizoen van alles groeit, zodat je vaker langs kunt komen en de binnentuin dan telkens een andere aanblik heeft.”

Het hele voorbereidingstraject, waarbij de gemeente en provincie telkens hebben meegekeken en voorwaarden hebben gesteld vanwege de zorgvuldige omgang met de natuur, heeft ongeveer vijf jaar geduurd.